Wat het betekent om de krant te missen

Collega Joris stuurt me deze link: meer Amerikanen halen hun nieuws van het internet, dan uit kranten), met als bron onderzoek van het Pew Institute.

De auteur stelt zich de vraag of dit de laatste nagel aan de doodskist van kranten is. Toch zie je in dit - zoals de auteur zelf toegeeft - en ander onderzoek dat het aantal mensen dat kranten blijft gebruiken stabiel blijft. En dat brengt ons bij een van de grootste misvattingen over kranten: nieuws is helemaal niet de belangrijkste bestaansreden van kranten. De andere functies die kranten vervullen zijn misschien wel veel belangrijker.

Al in 1945 (onverdachte tijd, radio was het nieuwe massamedium, tv bevond zich noch in het experimentele stadium, van internet was er nog geen sprake) moest Berelson vaststellen dat er voor het lezen van kranten veel 'niet-rationele' motieven waren (sociale integratie, identificatie, tijdverdrijf, expressie ...) Berelson ondervroeg krantenlezers over wat het betekende om de krant te missen (vandaar de titel, "what it means to miss the newspaper", tijdens een langdurige staking van de distributiebedrijven. Met het onderzoek zou Berelson de fundamenten leggen voor wat later de 'uses and gratications' theorie zou worden.

Kranten zijn dus veel meer dan een nieuwsmedium en uitgevers die hun kranten voor de toekomst veilig willen stellen, doen er dan ook goed daar aan te denken (en misschien zelfs aan nieuwe rollen voor hun medium te denken). In die zin (motieven als sociale integratie) zijn sociale netwerken veel bedreigender voor kranten dan nieuwssites.

De bedreiging van het internet voor kranten is dan ook veel meer van economische aard. Rubriekadvertenties, een belangrijke inkomstenbron voor kranten, zijn in belangrijke mate naar het internet gemigreerd. Dat doet pijn. Ook de hoge, op schulden gebaseerde overnamebedragen ("leveraged") die de afgelopen jaren voor mediabedrijven zijn betaald, dreigen - nu het wat minder gaat - mediabedrijven de das om te doen.