Oogcamera onderzoek is genadeloos. Stukken worden zelden volledig gelezen, en vaak zelfs minder volledig dan lezers zelf beseffen.
Media makers proberen dan ook de leeskansen te maximaliseren, door bv. lange artikelen op te breken (het oog houdt van korte dingen) in kortere blokken, met een subkopje als ingang (waar het oog ook erg van houdt).
Een kunst die veel minder goed beheerst wordt is om de ideale informatie dichtheid per hoeveelheid tekst te bereiken. Lezers haken af als een tekst te weinig informatie in verhouding tot de lengte van het stuk. Want dan is het gezeur op papier. Omgekeerd kan een te hoge informatiedichtheid een tekst voor sommige mensen te moeilijk maken of mensen op hun honger laten zitten.
Neem nu het verhaal van de Beringse lift. Wereldnieuws voor wie in dat bejaardentehuis woont, hoogstens vermakelijk voor wie er niet woont omwille van het "running gag" gehalte. Maar op 23 september heeft Het Belang van Limburg (de krant, niet de site) toch 429 woorden nodig om te vertellen dat de lift nog steeds stuk is, met een minitieus verslag van alles wat er niet gebeurt. Het Laatste Nieuws kan hetzelfde bericht in 64 woorden brengen, zonder dat je als lezer ook maar iets mist.
Omgekeerd wordt in diezelfde periode een dag op een assissenproces, gevuld met moord en sex - een soap zou aan deze verhaallijn voldoende hebben voor minstens een half jaar - samengebald in nog geen 700 woorden. En als lezer blijf je constant op je honger zitten. Als een getuige vindt dat iemand een "raak kantje" had, dan willen we ook wel de pikante details weten. Daar is niets mis mee, leven en dood vallen, zoals Leon de Wolff dat graag stelt, onder absolute interesses.
Ok, terugkijken is altijd makkelijk, krantenpagina's worden nu eenmaal op voorhand ingedeeld en aan redacteurs toegekend, en ja, nieuws is nu eenmaal onvoorspelbaar, maar kranten zullen in hun productieproces toch flexibeler moeten worden, als ze (nieuwe) lezers willen blijven boeien.
Aimé Van Hecke van Sanoma is op 15 oktober gastspreker voor de Young Expert Marketeers met "Goedele, BV of multimedia merk". Meer info en inschrijven via pub.
De analyse van Bas Vlugt (zie de update onderaan bij Medium op de testbank:Goedele) werd vorige vrijdag hernomen in de media rubriek van De Morgen
Mediamakers hebben vaak als uitdaging is om het abstracte tastbaar te maken. We weten dat de gebruikers van breedpubliek media een voorkeur hebben voor het oncrete. De statistieken en de ambtelijke rapporten die vaak (de bron van) nieuws vormen, spreken deze lezers en kijkers gewoon weinig of niet aan.
In Het Laatste Nieuws (B) van 28 augustus wordt de ambtelijke beslissing om geen reanimatie meer te voorzien voor senioren ouder dan 70 knap vertaalt in concrete mensen, en het zou Het Laatste Nieuws niet zijn, als er niet voor prominenten gekozen werd. De band met portretfoto's onderaan leest "Zij zouden niet meer gereanimeerd worden". Je kan de verontwaardiging van lezers haast letterlijk voelen. Overigens is dit een herkansing, het sec institutionele bericht had een week eerder al gestaan.
En als vorige zaterdag alle kranten berichten over sterke koersstijgingen, brengt elke krant wel een staafgrafiek. Maar De Morgen is de enige die ebeleggersprofielen tastbaar maakt door er een etiket op te plakken (de "loser", de "sluitschutter" en de "sitting duck"). Jammer genoeg laat de krant de kans liggen om dit grafisch uit te werken. Deze typering schreeuwt om bijvoorbeeld een een reeks aandachttrekkende kartoeneske figuren die de typetjes verbeelden.
Zelden heeft de lancering van een nieuw medium zoveel aandacht gekregen op radio, tv en in de kranten. Het voor mediabouwers interessantste stuk vond ik dat van Cathérine Ongenae in De Morgen van 6 september, die het magazine aftoetste aan de persoonlijkheid van Goedele, en het blad als rapportcijfer een 5,5 toebeelde. Goedele heeft niet de uitstraling van het "meisje van de buren", zoals Linda dat heeft. Goedele als BV (ok), onwillige diva (niet ok), miss taboe en de vriendin from Hell (niet ok).
Personality
Als je het blad aftoetst aan de set adjectieven dat de makers zichzelf voorhielden bij de opstart (lees bladformule en waarden Goedele magazine) , dan is het eerste nummer geslaagd. En de ruim aanwezige seks - die niet in het lijstje voorkomt, is anders ook wel "Goedele", zoals Goedele fijntjes opmerkte tijdens een interview op radio 1.
Alleen is de personality formule misschien ook wel wat te mechanisch gevolgd. Vorige week werd er in de Vlaamse media nog eens tweemaal over "personalities" gesproken, éénmaal bij de wissel bij Q-music (Kurt Rogiers voor Erwin Deckers), en eenmaal bij de start van het nieuwe seizoen van Witse. In een interview met Het Belang van Limburg vertelt Hubert Daemen, de acteur dit Witse speelt, over hoe hij het personage (ook al is het een fictief personage) fris houdt. Een bepaalde charme, authenticiteit en zelfvertrouwen zijn belangrijk, net zoals het feit dat het personage het merendeel van de tijd dingen doet die kloppen met het personage. Maar charismatisch wordt een personage pas als het net vaak genoeg de regels breekt en niet onder één hoed te vangen is. Uiteindelijk gaat het ook niet om wie iemand is, maar om wat iemand voor onze lezers kan zijn. En dat missen we voor een stukje in Goedele. Nog het dichtst in de buurt komt de paragraaf waar Goedele haar eigen flapjes voor de spiegel inspecteert.
Goedele (het magazine) bulkt van de kwaliteitsjournalistiek en literaire bijdragen, daar is iedereen het over eens. Maar voor de VTM kijker die Goedele kent van "recht op antwoord" is dit echt wel te hoog gegrepen. Een meer midbrow (insomnia ?) positionering had ook gekund., zonder de fundamenten van het blad aan te tasten. En hoewel er flink wat positieve reacties komen op de (ik citeer even) niet-tuttige artikels, hebben tijdschriften toch ook de taak om me-time voor hun lezers te creëren (ontspanning, dromen, time-out). In dat opzicht zijn artikels (en vooral de mix) wel zwaar op de hand.
Dat laatste brengt ons bij een veelgehoorde kritiek, namelijk dat het blad nog wat onevenwichtig is.
Dat heeft voor een stuk te maken met vormelijke aspecten. Bij een nieuw blad met een vernieuwende formule (de onderdelen "hakken" en "guerilla") mag (moet) je je lezers bij de hand nemen. In die zin mag de inhoudstafel wel wat uitgebreider. En nu overvalt je iets te vaak doorheen het magazine het gevoel "waarom staat dit hier" (toets maar eens bij jezelf wat je eerste gevoel is als je de pagina 30 "klein geluk / Helmut Lotti" openslaat. (Ja, ik begrijp dat jullie een pauzemoment willen inbouwen na het zware stuk over kindermoord, maar het klopt niet helemaal, en er schort doorheen het blad wel meer met het ritme) Ook de overgang van de knipsels vooraan naar het eerste stevige interview verloopt enigszins ongelukkig.
Ook inhoudelijk wisselt het niveau. Het niveau van de stukjes op de pagina "psychologie" (82 en verder) is helemaal niet in lijn met de rest van het blad (vlak en met een sterke deja-lu gehalte). Ook de uitwerking van "food" en "style/beauty" kunnen niet aan elkaar tippen. En dat komt uiteraard omdat je hiervoor in de boven aangehaalde waardenset weinig of geen aanknopingspunten in het personage van Goedele vindt. Toch is er een "Goedele" invalshoek mogelijk. Zo merkte een journaliste tijdens het lanceringsfeestje op dat Goedele er in slaagt om er glamoureus uit te zien in een eenvoudig kleedje van enkele jaren oud. Daar zitten wel wat mogelijkheden in ( contrasterende foto's met nieuwe collecties, aandacht voor creatief omgaan met vintage, Goedele die lezers zelfvertrouwen geeft om te zijn wie zijn (sterke vrouwen !) en die schoonheidsfoefjes leert en deelt (want Goedele zal ook al wel eens een bad hair day hebben, of een ongelukkig geplaatste pukkel) Uiteindelijk werken vrouwenmagazines nog het best als schoonheid net "bereikbaar" is, als een lezeres (al dan niet onterecht) het gevoel krijg "zo zou ik ook kunnen zijn".
Eenzelfde gedateerd gevoel krijg je bij de knipsels vooraan (gspot, de wereld van Goedele, pagina 10 - 19) Ok, niet iedereen is geabonneerd op stumble upon en/of delicious, maar bv. het stuk over dipping heeft al in onnoemelijk vele kranten en magazines gestaan. Dan is het de uitdaging om daar iets mee te doen dat anderen nog niet gedaan hebben (Goedele en friends die 'dippend' in het zwembad van een BV zijn thuiskomst afwachten en dat als input voor een reportage nemen? Een interessante oefening is meteen wat aan food, drank, kleding tijdens zo'n pseudo-illegaal-dipfestijn in lijn ligt met Goedele.)
Conclusie: Goedele is een interessante, maar ook een nog wat haar weg zoekende verschijning. Het is ondertussen al bijna halverwege september, wat betekent dat het volgend nummer ongeveer klaar moet zijn. Wij kijken uit naar het nummer van oktober.
UPDATE: PUB, vakblad voor media, marketing en reclame meldt dat de initiële oplage (100k ?) uitverkocht is, en extra nummers bijgedrukt en aan krantenwinkels bijgeleverd worden. De markt heeft altijd gelijk :-)
UPDATE 14/9: Bas Vlugt over Goedele
UPDATE 19/10: Rob van Vuure vindt Goedele 2 "veel evenwichtiger"
Sanoma's waardenmonitor is een instrument dat (vooral) beschrijft wat lezers van een tijdschrift (in het leven) belangrijk vinden. Dit helpt adverteerders en bladenmakers grip te krijgen op de lezersgroep van een magazine, beter dan een beschrijving in geslacht, opleiding en beroepspositie dat kan.
Sanoma Nederland heeft nu haar waardenmonitor uitgebreid met een aantal nieuwe titels en websites.
Interessant zijn de soms subtiele verschillen tussen schijnbaar verwante titels (Grazia versus Gala in het marktsegment van glossy tijdschriften, Mind en Happinez in het segment van psychologisch geïnspireerde magazines)
Met associaties als genieten, uitdaging, creatief en vakmanschap lijkt het waardenprofiel van kooktijdschrift Delicious eerder een open deur. Toch is het interessant om met die kennis de naast kookbladen als Delicious (NL) en Ambiance culinaire (B) te leggen.
Nu is er een grens aan het aantal keren dat je het woord "lekker" in één blad kunt gebruiken, maar met een rijk palet aan bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden onderschrijft de taalkeuze in Delicious "genieten" veel beter dan Ambiance dat doet. En als "uitdaging" een belangrijke associatie is, is het dan niet slimmer om recepten niet "moeilijk" te noemen, maar "uitdagend" ? En dat ook zo in de correspondentie met je lezers te erkennen (en belonen)?
Een leuk concept gisteren in De Standaard (B) bij de eerste schooldag in Vlaanderen. De krant geeft doorheen de hele krant in een band bovenaan de redactionele pagina's het woord aan politici, journalisten, sportlui en artiesten (*) die in een vijftal quotes hun persoonlijke visie mogen geven op wat hun kind zeker op school zou moeten leren, en wat zij als ouder compleet overbodig vinden.
Het mag dan misschien geen hard nieuws zijn, het geeft de krant wel erg actueel karakter op die eerste september, en hoe kort de quotes vaak ook zijn, ze zijn telkens interessant, relevant en zetten aan tot nadenken/discussie. Meer kan je als krant niet willen bereiken. Mooi bedacht, mooi vormgegeven. Een illustratie dat de krant er vaak beter in slaagt om haar inhoud op een gebruiksvriendelijke manier te ontsluiten dan vele populaire kranten. De keuze van de gesprekspartners past ook tamelijk mooi bij de positionering van De Standaard : het hele spectrum komt aan bod (van politiek over sport tot cultuur; van links tot rechts), terwijl het gros van de gesprekspartners de uitstraling heeft van individualisten (meer ego expansie dan gericht zijn op de groep) , van "thinking women/men". Inhoudelijk passeren zowel praktische als filosofische bedenkingen, zowel ernstige kennisvragen als grappige anecdotes.
Het concept is zo krachtig dat je het met andere gesprekspartners moeiteloos zou kunnen toepassen op andere titels. Voor Het Laatste Nieuws (B) zou je dan meer kiezen voor sportlui (uit massa sporten, genre voetbal, wielrennen, motorsport) en meer bekende Vlamingen (van het meer sociale, expressieve type zoals lezers ze kennen uit tv reeksen). En de bedenkingen zullen vermoedelijk praktischer en directer zijn dan de bijdragen in De Standaard. Voor een regionaal dagblad als Het Belang van Limburg zouden het - uiteraard - Limburgers zijn, en ook een aantal leidersfiguren van het type Stevaert omvatten.
Kranten hebben vele uitdagingen. Eén is er om actueel te zijn (terwijl media als het internet met hun ogenblikkelijke karakter je altijd doen achterlopen), een andere is om de identiteit van je doelgroep te weerspiegelen en je lezers een weg tot sociale integratie aan te bieden. Dit knipsel uit De Standaard is een schoolvoorbeeld hoe je dit met weinig middelen bereiken kan.
(*) o.a. Frank Vandenbroucke, Frank Deboosere, Anne Provoost, Axl Peleman, Lynn Wesenbeek, Rik Torfs, Ivo Mechels, Ulla Werbrouck, Bart Somers, Sabine De Vos en vele anderen
