De Top 1000 aller-aller tijden

In Nederland heet Radio 2's Top 2000 een onneembare vesting te zijn, met een torenhoog marktaandeel, en een reeks interessante tegen-positioneringen bij concurrerende radiostation.

In Vlaanderen is het landschap wat meer versnipperd. Q-music en 4FM brachten najaar 2008 elk een top 1000, Radio 2 plaatste haar 1000 klassiekers mooi tussen kerst en nieuwjaar, terwijl Radio Donna uitzwaaide met een heuse top 5000.

Ik heb even de top 1000 van elk radiostation samengebracht en dat nieuwe bestand 'geroteerd'. Wat je dan krijgt is iets dat er als volgt uitziet: (in de kolommen vind je per radio station de plaats in de respectievelijke rangschikking)

Titel 4FM DONNA Q RADIO2
....
Alice Cooper - Poison 201 66 52 103
REM - Losing My Religion 26 57 47 147
....

Dat aggregeren en roteren is overigens iets makkelijker gezegd dan gedaan, want elke zender hanteert zo eigen schrijfwijze van titels en groepen (The Beatles met of zonder 'The', combinaties van groepen of artiesten worden met alle vormen van and, &, /, featuring gepresenteerd... enz)

Met zo'n bestand kan je heel interessante dingen doen. Zo telt het nieuwe bestand 2257 muziek nummers. Radio 2 telt niet onverwacht met 507 het hoogste aantal 'unieke' nummers (niet in andere top 1000 lijstjes), met aan de top nummers van Ann Christy, Elvis, Adamo , Will Tura en Abba). Dat betekent dat meer dan de helft van de 1000 klassiekers van Radio 2 op geen van de andere stations te horen was. Q music heeft het laagste aantal unieke nummers (204), 4 FM volgt met 211 en Donna telde er 336. Opvallend is ook dat de overlap tussen 4FM en Q music het hoogst is, beide stations delen 627 nummers (die in plaats in de lijst uiteraard sterk kunnen verschillen.

Over plaats in de lijst gesproken, de nummers in de bovenste regionen worden - ook alweer niet onverwacht - het meest gelijklopend beoordeeld, met als belangrijkste titels Summer of 69, Paradise by the dashboard light ..., nummers waarmee je dus bij weinig luisteraars kwaad doet. Verder in de lijst vind je nog meer nummers die gelijklopend beoordeeld worden (clusters met weinig variantie). Hoewel alleen luisteraars van Q en Donna 'The Kaiser Chiefs' en 'Nickelback' de Top 1000 instemmen, ontlopen de scores elkaar amper.

Nog een leuke oefening is om de Top 1000 scores te wegen naar het marktaandeel van de verschillende zenders in golf 16 van het CIM luisteronderzoek. Op die manier kun je de smaak van de 'gemiddelde' Vlaming (voor zover die naar bovenstaande zenders luistert) reconstrueren. Dat maakt bv. dat Gorki met Mia op 10 komt (waar de score bij Radio 2 niet zo geweldig is), en ook Coldplay en Robbie Williams (Angels) flink winst boeken.

Wat kan je hier nu mee? Dit is bijzonder interessant om naast de playlisten van de verschillende zenders te leggen, en na te gaan welke klassiekers je concurrent laat liggen en die toch 'compatibel' zijn met de eigen luisteraars. Enige voorzichtigheid is uiteraard op zijn plaats : Deep Purple ligt buiten de Top 1000 vermoedelijk de meeste luisteraars wat zwaar op de maag. Misschien dat ik binnenkort nog wel wat voorbeelden online plaats.

Nog een nuance is dat we natuurlijk niet weten in welke mate elk top 1000 lijstje werkelijk de smaak van de luisteraar weerspiegelt. Vele jaren terug deed ik de verwerking voor de top 1000 van HitFM Noordzee in Limburg. Daaruit onthield ik dat recente nummers - in hun eerste jaar na hun hitparade notering - vaak verrassend hoog scoren. Ook hier zie je bv. bij Q en Donna het nummer Fascination van Alphabeat bijna op gelijke hoogte landen (positie 361 bij Donna, positie 350 bij Q). Dat lijkt wel goed te zitten. Overigens bleek ook toen de 20/80 regel op te gaan, wat betekent dat een meerderheid van de punten naar de top 200 gaat, en dat veel scores in de laatste 800 nummers elkaar weinig ontlopen (ties). Dat zal in deze analyse niet zoveel anders zijn, en maakt dat we ook niet te zwaar moeten tillen aan bv. het verschil tussen positie 698 en 754, om maar iets te zeggen.